Ji bona her ferheng û komelekî çê dibê hinek âfet hebin ku pêşîya ruşda wê ferhengê bigirê, ferhenga dînî jî carna girftarê hinek âfetan dibê ku hereketa berew kemala wê sist dikê, behsa «afet nasî ya dînî» dikê lazimê xwe ku âfet û rêkên muqabila di gel wan bên nas kirin,
Munasbe ku di vebira xilasekê da derheq âfetên ferhenga xalsa mehdewî da behs bê kirin da ku em nas bibîn di gel âfetan û bikevîn fikra rêkên ji nav birina wan âfetan,
Afetên ferhenga mehdewî ew tiştin ku paş gwiha ve âvêtina wan dibê sebebê sistîya bawerîya xelkê nexasma nesla cewan, carna jî we heye bibê sebeb ku meyl bidin bal ferd ân kûmên xwehr û ji rê der ve, vê gorekê nasîyarî di gel âfetan, muntezirên wî Imamê mezin ji xwehrî ya di bawerî û ‘emel da diparêzê,
Li vê derê emê muhimtirîn âfetên ferhenga mehdewî li bin serdêrên cidayê ji hevda bêxîn ber lêkulînê:
Bîr Û Hizrên Xelet
Ji âfetên muhim di ferhenga mehdewîyetê da tefsîr û bîr û hizrên ne duristin derheq behsên vê ferhenga islamî da, nêrînên, ne durist û naqs ji riwayetan dibê sebebê bîr û hizrên ne durist, emê behsa çend nimûna bikîn:
1 – fêhma xelet ji mefhûmê «intizarê» bûye sebeb ku hinek guman bikin çiko durist kirin û la dana cihanê ji fesadê pê destê Imam zeman (s) çê dibê, nixwe êdî em li beraberê xirabî û nerêkupêkî ya da ne mesiul û berpirsîyarin, belkî ev jî bê gotin ku ji bona nêzîk bûna zuhûra Imam Mehdî ra (s) lazime em ji terwîca xirabî û pîsatî yara kar bikîn!! ev fikra ne durist tam li beraberê fikra Qur’anê û ehlê beytê da ye (s) çiko ew herdu jî emrê bi me’rûf û nehya ji munker wezîfe û berpirsîyarî ya hetmî ya hemî musulmana dzanin,
Danerê cumewrî ya islamî, Hezretê Imam xumeynî (re) derheq red kirina vê nêrînê da kerem kirîye: Eger ji me hat û mekarî gereke em biçîn û hemî zulm û sitema ji nav ‘alemê rakîn, eva he teklîfa me ya şer’î ye, lêbelê em nikarîn, ewa heyî eve ku ew hezret (Imam Mehdî (s) ‘alemê ji ‘edaletê tejî dikê, ne ku hûn destê xwe ji vê teklîfê bşûn; ne ku êdî hewe teklîf tinehin, di dewama gotinên xweda wiha dibêjê: Ma gelo em bervajîyê ayetên şerîfên Qur’anê, desta ji nehya munker bikêşîn? desta ji emrê bi me’rûf bikêşîn? û em guneha berfireh bikîn heta ew hezret bê?!
Lazime bê gotin ku me di ewilê behsa «intizar» ê da derheq m’ena wê ya durist axift.
2 – ji zahirê hinek riwayetan hinek wereng tê giheştine ku hemî rabîn û qîyamên pêşîya rabîna Imam Mehdî (s) da çêdibin ne meqbuln û belkî merdûdin, ji ber vê yêkê bi şiklek ne durist li beraberê şûrişa islamî ya iîranê ku li beraberê taxût û istkbarê da ji bona danîna hukmên ilahî pêk hatîye rawestane.
Di cewabê da gereke bê gotin ku pêk ânîna gelek ji hukmên ilahî wek icra kirina heddan û qisasê û her wiha cihada di beraberê dujminan û beraberî kirina berfireh di gel xirabî û fesadê xêncî pê teşkîla hukmeta islamî mumkin nabê, vê gorekê xebata ji bona çêkirina rejîma islamî karek meqbûl û başe, nehy kirina ji rabûn û qîyamê jî ku di hinek riwayeta da hatîye bi m’ena şrîkatî ya di qîyamên batil da ye ku bi hedefa ne ilahî pêk tên û ân rabînên werengn ku şert û mercên lazim nabînin û ân jî ew bizav û rabînin ku bi navê Imam Mehdî (s) tên kirin, ne ku hemî bizav û hereket û rabînên ku ji bona islah û durist kirina kumelê pêk tên merdûd û ne durist bin,
3- Nîşan dana rûmetê hişk û dijwar ji Imam Mehdî (s) yêke dîtir ji fikrên xelete di ferhenga mehdewîyetê da.
Bervajîyê bîr û hizra hineka ku fikir dikin Imam Mehdî (s) wê pê şwîrê ‘edaletê gûla ji xunê tejî bikê û wê serê geleka bidê ber şwîra: Imam zeman (s) mezherê reifet û nermî û dilovanî ya Xudayî ye û wê wek resûlê Xudê (s.a) ewil pê beyanek ronahî û delîlên eşkere ji Qur’an û islamê ra gazî bikê û zêdetirê xelkê wê gazî û de’weta wî qebûl bikin û xwe bidin gel wî, vê gorekê Imam Mehdî (s) tinê wê di gel wa muxalfên xwe yên mejî hişk ku bi zanîn û âgahane xwe ji qebûl kirina heqî yê paşda didin û xîncê zimanê şwîr fêhm nakin bi çek û slah li beraberê wa da dsekinê,
Bi Lez Ketin Ji Zuhûrê Ra
Afetek ciddê ya dî jî di ferhenga Mehdewî da ist’cale di zuhûrê da, ist’cal bi m’ena lez ketin û ‘ecele kirine û bi m’ena xwestina tiştekî ye pêşîya hatina wextê wê da ku zemînên lazim ji pêk hatina wê ra hêca nehatbin cî, mirovên ‘ecûl ji ber ze’êfîya nefsê metanet û sukûn û rihetî ya xwe ji dest didin û bêy ber çav girtina şert û mercan dixazin ku tişt çêbin û pêk bên,
Di ferhenga xalisa Mehdewî da di bara mesela intizara Imamê xaib da, daxaza mirovê muntezir illeh zuhûr û eşkere bûne û bi şewqek temam derketina wî dixazê û ji zû ketina berfirhîyê (ferecê) ra di’a dikê lêbelê qet ‘ecele nakê û çiqas xeybet dirêj bibê dîsa jê sebrê ji dest nadê belkî digel şewqa intizarê jî ku heye li beraberê xwesta reb da teslîm bûnek temam ji xwe nîşan didê û ji bona pêk hatina hemî zemînên lazim ji zuhûrê ra dixebtê û li berxwedanê dikê.
‘Ebdurrehman ê korê Kesîr dibêjê: Ez li bal Imam Sadiq (s) rûniştbîm ku mherem jî hat û got: Ez gohrî, evê ya em hêvîyê ji min ra bêje, kanê wê kengê pêk bê û biqewmê? Imam (s) kerem kir: Ey mherem, kifş kerên wext derew kirine û ewên bi lez ketî li helakê çûne û teslîm bûyî xilas bûne.
Nehya ji ’ecele û lez ketina bê cî derheq zuhûrê da ji ber wê ye ku li pey wê ra rihî ye’s û bê hêvî bûnê di mirovê muntezir da peyda dibê û ew rihetî û sebûrî yê ji dest didê û wez’û halê wî yê teslîmî yê zimainê ser pûr pûr kirin û şkayet kirinê û ji ber paş ketina zuhûrê bê tab û bê sebr dibê û evê nexweşî yê didê yên dî jî, carna jî ji ber lez ketina di mesela zuhûrê da wez’û halek jê ra tê pêş ku hebûna Imam inkar dikê.
Lazime bê gotin ku serkanî ya lez ketina di mesela zuhûrê da ewe ku nizanê zuhûr ji sunnetên ilahî ye û wek hemî sunnetên dî gereke piştî çêbûna hemî şert û zemînan pêk bê û ji ber vê yêkê bi lez û ‘ecele dikê.
Me’lûm Kirina Zemanê Zuhûrê
Ji âfetên ferhenga mehdewî ewe ku hinek li pey kifş kirina zemanê zuhûr û eşkere bûnê ne, halhale zemanê eşkere bûnê ji xelkê ra xefe û di riwayetên pêşkarên dînî da ji kifş kirina wextê eşkere bûnê nehy hatîye kirin û ewên wext kifşker derewker hatine hesab kirin.
Ji Imam Baqir (s) hat pirsîyar kirin ku gelo wextek (kifş) ji zuhûrê ra heye? ewî kerem kir: Ewên ku ji eşkere bûnê ra wextekî kifş dikin, derewa dikin (ev gotin sê cara tikrar kir),
Di gel vê jî dîsa hinek bi zanîn ân nezanîn wext me’lûm dikin ji zuhûrê ra, ku kêmtirîn esera wê çêbûna bê hêvîtî yê ye di wan kesa da ku we’dên derewîn bawer kirine lêbelê bervajîyê wê dîtine, nixwe gereke muntezirên rastî xwe ji dava hîlebaz û nezanan biparêzin û derheq zemanê eşkere bûnêda hêvîya irade û vîyana Xudayê ‘alemê bin.
Tetbîq Dana Nîşanên Zuhûrê Li Ser Mewridên Taybet
Di riwayetên zehfî da hinek nîşan ji eşkere bûna İmam Mehdî ra (s) hatine gotin lêbelê çewanî ya hûr hûr û taybetî yên wê ne ronahî ne, vêca eva he bûye sebebê tehlîl û tefsîra şexsî û ihtimalî, hinek dikevin pey vê çendê ku nîşanên zuhûrê di gel hinek qewmîna tetbîq bidin û bi vê rêkêve ji nêzîk bûna zuhûrê û ihtimala çêbuna evê qewmînê ji nêzîkve xeber didin.
Ev mesele jî ji âfetên ferhenga mehdewîyetê ne ku carna dibê sebebêyeis û bê hêvî bûna ji zuhûrê. Ji nimunere em bêjin: Eger sufyanî di gel filan mirovê me’lûm û filan menteqê da bê tefsîr kirin û tetbîq dan û derheq «deccal» da tehlîlên bê delîl bên gotin di pey da jî mizgînî ya eşkere bûnê di zemanek nêzîk da bê dayîn vêca piştî salên dirêj Imam zahir û eşkere nebê, wê hinek xelet bibin û ji rê derkevin û wê di bawerîyên xwe yên durist da bikevin tezelzul û dudilî yê da,
Axiftina Ji Meselên Nelazim
Di ferhenga xalsa mehdewî da me’arf û zanînên zehfî hene ku â xitina ji wan gelek lazim û bcî ne û ji âgah kirina peyrewên ehlê beytê r aesasî û binyatî ne û ji me’emleta wan ra di zemanê xeybetê da pir muhimmin,
Carna ferd û kûm di qalibê gotin û nivîsok û kunfransa da ji hinek behs û mesela daxivn û qet mirov pê n heshê ku lazim bin û carna jî dibin sebebê çêbuna pirsîyar û şubhên ji rê der ji bona munteziran,
Nimûna vê, axiftina ji «mulaqata di gel Imam zemane» û teşwîqa zêde derheq vê meselê da, evê yêkê pey hatên nexweş hene û dibê sebebê bê hêvî bûnê û carna jî inkar kirina Imam (s), halhale ewa di riwayeta da teikîd li ser hatî kirin bizaveke ku li cihetê razî bûna ewî hezretîda bê di gotin û kiryarê da, nixwe ya muhim beyana wezîfe û ber pirsîyarî ya muntezira ye di ‘rsrê xeybeta Imam da, da ku eger tewfîqa mulaqata di gel Imam çêbî di halê razî bûna ewî hêjayî da bê,
Axitina ji meselên wek: zewcîn ân hebûna zarukên wî û ân cihê jîyana wî û tiştên wiha ji nimûnên behsên ne lazimin ku ya baş ewe cihê xwe bidin behs û gotinên bi feyd ew teiîsr daner di mesîrê jîyana munteziranda,
Ji ber vê yêkê got û bêja derheq şert û zemînên eşkere bûnê pêşvetire ji behsa ji nîşanên zuhûrê, çiko nasîyarî di gel şertên zahir bûnê, muştaqên Imam têxn bizav û hereketê ji çêkir na şertên zahir bûnê ra,
Lazime em vê bêjîn ku di xeberdana ji meselên mehdewîyetê da, nîrîna hemî âlyî (cam’i) lazime, mexsed ji nêrîna hemî âlî ewe ku di wextê axiftina ji meseleyekî lazime hemî zanîn û me’arfên mehdewî berçav bên girtin, carna hinek kes pê xwendina hinek riwayetan û berçav ne girtina hinek riwayetên dî vê derheqê da bîrwezwên ne durist ji cereyana mehdewîyetê beyan dikin, ji nimûnere em dikarîn bêjîn ku pê dîtina hinek riwayeta derheq dirêj bûna şer û rjhana xûnek zehfî dîmhinek zvr û eşk û dijwar ji Imamê xaib nîşan didin û xafl û bê xeber dmînin ji riwayetên dî ku derheq mehebibet û dilovanî ya Imam dane û exlaqê wî wek exlaqê ceddê wî yê giranqedir;pêxrmberê mukerremê islamê (s.a) didin nîşan dan, kifşe ku nêrînek hûr di va herdu destên riwayeta da evê heqîqîyetê eşkere dikê ku me’emleta Imam (s) di gel hemî mirovên heqxaz pir semîmî û bi merhemet û dilovanî ye û şwîrê heyf hillanînê wê tinê li zalim û peyrewên wa bê veweşandin,
Vê gorekê peyvîn û got û bêja derheq mehdewîyetê da dikê lazimê xwe ku mirov selahîyet û kêr hatina ‘ilmî hebê û ewên ev kêr hatin û selahîyet tinebin çênabê ku bikevin vê meydanê da û ketina wa di vê meydanê da wê âfetên welê pêve bên ku êdî cebrandin jê ra tinebê,
De’wekerên Derewîn
Afetek dî ya me’arfên mehdewîyetê, peyda bûna mudide’î êên derewînin di vê rêkê da, di dirêjîya xef bûna Imam Mehdî da (s) ene kkesan bi derew ididi’a kirine ku di gel wî hezretî irtbatek xas û peywendek taybet hene ân jî di wekaleta wî da gihane nîyabeta xas,
Imamê zeman di axirîn nama xwe da ji naibê xwe yê çarê ra nivîsî ku: tu dê heta şeş roj dî ji dinyayê biçî, kar û barê xwe ser hev da bîne û derheq cêgirî ya xwe da wesîyetê li kesî neke ku xefîya temam gihaye û di zemanê hêj bê da wê hinek ji peyrewên min de’wa dîtinê (peywendê) bikin, âgah bin ku heçî kesê pêşîya xurûca sufyanî û seyheyê (dhingê âsimanî) de’wa dîtinê bikê, ew derew kere,
Piştî vê gotina ronahî hemî peyrewên ehlê beytê mesiûl û berpirsîyarin ku mudide’î yên peywendê û nîyabeta xas ji Imam, inkar bikin û rêka dinya xaz û menfî’et perîsan bigrin,
Hinek ji va derewkeran ji vê jî derbaz kirine û piştî de’wa nîyabetê de’wa mehdewîyetê kirine û piştî vê de’wa pûç mekteb û frqeyek ji rê der âva kirine û deynane û zemîne çêkirine ji xeletî ya fikrî ya gelek mirova ra, pê mtal’a li tarîxê ronahî dibê ku gelek ji va koma pê ârîkarîya patexwe ra û piştîvanî ya wa çêbûne û dewam kirine,
Eşkere ye ku kûk û reyê çêbûna frqe û kûmên xelet û bawer kirina wa kesên de’wa Mehdîtî yê ân nîyabeta Imam zeman dikin di nav cihel û nezanî ya wa da ye, şewqa zehfî ji bona dîtina Imam (s) bê me’rîfet û zanîna derheq wî hezretî da û bê xeberî ya ji hebûna hîlebazan di vê meydanê da dibê zemîne û ‘erdek ji bûna peywend û irtbata di gel mudide’î yên derewînên Mehdîtî yê.
Vê gorekê lazime peyrewên ehlê beytê ku hêvîya hatina Imam Mehdî ne (s) pê zanînek kafî ji me’arfên xalsên mehdewîyetê, xwe ji davên hîlebazan biparêzin û pê peyrewî ya ji ‘alimên berpirsîyar yên peyrewê ehlê beytê di rêka ronahî ya mektebê da gava xwe bavêjin,
دریافت صفحه با کد QR