دوره تربیت مدرس با هدف تامین نیازهای آموزشی و پژوهشی مرتبط با اندیشه مهدویت و با جهت‌گیری به سمت مطالعات بنیادی مورد نیاز در عرصه پژوهش در مقطع سطح چهار برنامه‌ریزی شده است. و در پایان دوره به دانش‌پژوهان موفق، مدرک سطح چهار داده می‌شود.

مدت دوره
الف) مدت تحصیل در مقطع سطح 4 بدون احتساب زمان پایان‌نامه شش نیم سال می‌باشد.
ب) کل واحدهای مقطع سطح 4 با احتساب پایان‌نامه 73 واحد است.
ج) دانش‌پژوه موظف است در پایان واحدهای درسی مقطع سطح 4 پایان‌نامه‌ای به ارزش 15 واحد ارائه کند.

شرایط ورود به دوره
1. داشتن مدرک سطح 3 حوزه
2. قبولی در امتحان ورودی و مصاحبه علمی*
3. شرایط عمومی گزینش براساس ضوابط مصوب مرکز مدیریت حوزه علمیه قم
4. شرکت در دروس فقه و اصول حوزه


2. اهداف
پژوهشکده مهدویت بر پایه نیاز‌های پژوهشی که در عرصه مباحث امامت و مهدویت مشاهده می‌شود، تربیت پژوهش‌گر نظریه‌پرداز را از مهم‌ترین اهداف و رسالت‌های خود دانسته و در این راستا تلاش‌هایی را آغاز کرده است. برای برنامه‌ریزی آموزشی بر اساس این هدف باید آن را تحلیل و به شکل کاربردی تعریف کرد.
پژوهش‌گری و نوآوری در عرصه‌های مختلف اندیشه اسلامی افزون بر مهارت پژوهش و نظریه‌پردازی و توان بهره‌گیری از متون تخصصی، مهارت فهم کتاب و سنت و تحلیل و تفسیر آیات و روایات و مهارت تحلیل و تبیین تاریخ و سیره را می‌طلبد در حوزه امامت توان درک و تحلیل مبانی کلامی و دفاع از آن نیز لازم است.
بنابراین در این دوره اهداف ذیل جهت توانایی‌های مدرسان و پژوهش‌گران در حوزه امامت و مهدویت مورد نظر می‌باشد:
1. توان فهم و تفسیر آیات و روایات مهدویت
2. توان دفاع عقلانی از اندیشه مهدویت و مبانی آن و تحلیل و پاسخ‌گویی شبهات
3. توان تبیین و تحلیل تاریخ و سیره
4. توان پژوهش و نظریه‌پردازی در زمینه مهدویت
5. توان ترجمه متون تخصصی زبان انگلیسی

3. محورهای آموزشی
برای دست یابی به اهداف یاد شده محورهای آموزشی ذیل طراحی شده است:
1. تفسیر و حدیث
2. کلام
3. تاریخ و سیره
4. نظریه‌پردازی
5. زبان


جدول واحدهای سطح چهار تخصصی مهدویت
دوره تربیت مدرس
محور عنوان محور ردیف عنوان درس تعداد واحد توضیحات
اول تفسیر و حدیث 1 مهدویت در قرآن
(با رویکرد تفسیر ترتیبی) 2 روش و مبانی تفسیر ـ سوره¬های قدر و ماعون
2 مهدویت در قرآن
(با رویکرد تفسیر موضوعی) 3 آینده جهان، وظایف و شئون رهبری ، رجعت
3 مهدویت در قرآن
(بررسی آیات تاویلی مهدویت) 2 بررسی آیات تاویلی در مورد امام مهدی(عج) که برخی تا بیش از 500 آیه برشمرده¬اند.
4 رجال
(بررسی اسناد احادیث مهدوی) 4 به لحاظ برخی خصوصیاتی که در سند احادیث مهدوی می¬باشد بررسی رجالی آن مهارت ویژه¬ای را می¬طلبد.
5 بررسی و شرح احادیث و ادعیه مهدوی 6 بررسی و شرح برخی احادیث و ادعیه که از جهت محتوایی نیاز به دقت و ظرافت خاصی دارند.
6 مبانی تفسیر متون دینی 2 تاریخچه، ضرورت، تعریف و اهمیت مباحث هرمنوتیک
دوم کلام 1 مبانی کلامی مهدویت 6 درک نظام مند دین و بررسی ادله عقلی امامت (برهان لطف، عنایت، اضطرار به حجت)، علل غیبت و پاسخگویی به شبهات
2 روش شناسی پاسخ به شبهات 4 درک و تحلیل شبهات و انگیزه¬های طرح آن و روش استخراج پاسخ به آن با توجه به مبانی دینی و روش¬های صحیح مواجهه با شبهه
3 روش مناظره 3 بررسی روش¬های مناظره، آموزش کارگاهی مناظره
(2 واحد نظری و 1 واحد کارگاهی)
4 مستشرقین و مهدویت 2 (هانری کربن، گلدزیهر، ادوارد براون، فان فلوتن، جیمز دارمستتر، مارگولیوث، ماری شیمل، همیلتون گیب، ژوزف کنت دوگوبینو و...)
5 منجی در ادیان 2 بررسی منجی در ادیان ابراهیمی با توجه به منابع اصلی
سوم تاریخ و سیره 1 نقد و بررسی منابع تاریخی و حدیثی مهدویت 2 مروج¬الذهب، تاریخ طبری، دلائل¬الامامه طبری، ارشاد شیخ مفید، الغیبه نعمانی، الغیبه، شیخ طوسی، کمال الدین شیخ صدوق، بحارالأنوار.
2 تحلیل سیره سیاسی ائمه(ع) 4 بررسی سیر دعوت دینی و تاثیر شرایط بر شکل حرکت و موضع گیری¬های سیاسی ائمه(ع)
3 روش نقد گزارشهای تاریخی 2 ارزیابی مورخ، گرایش¬ها و ماخذ او و نیز ارزیابی اعتبار سند و قدمت آن
4 روش های تحلیل تاریخ 2 کشف زمینه¬ها و علل، کشف مقاصد یا منافع شخصیت¬ها و درک شرایط اجتماعی تاریخی، کشف آثار و پیامدها، نقد و ارزیابی تحلیل¬های دیگر و بررسی روشهای نقد
5 فلسفه تاریخ و مهدویت 2 نقد و بررسی نظرات مهم در فلسفه تاریخ و مقایسه آنها با مهدویت
چهارم نظریه پردازی 1 نظریه پردازی و مهدویت 6 تبیین چیستی نظریه¬پردازی و بررسی عناصر آن (فهم، نقد، خلاقیت) و نقد و بررسی برخی نظریه¬پردازی¬ها در حوزه مهدویت
2 سمینار 2 بررسی فرق انحرافی (بهائیت، قادیانیه و ...) به صورت سمیناری توسط دانش¬پژوهان و زیر نظر استاد
پنجم زبان 1 زبان تخصصی 2 ترجمه متون تخصصی مهدویت
جمع کل واحدها 58



ملاحظات
1. با توجّه به این‌که یکی از شرائط داوطلبان این رشته دانستن زبان انگلیسی در حدّ مراجعه به کتاب‌های تخصصی می‌باشد و از آنها برای ورود به دوره آزمون تخصّصی به عمل می‌آید لذا 2 واحد زبان تخصّصی و در صورت نیاز 6 واحد به عنوان پیش‌نیاز ارائه می‌شود.
2. با توجّه به اهمیّت نقد و بررسی فرق انحرافی و جریانات سوء استفاده‌کننده از مهدویّت، نقد و بررسی فرقة ضالّة بهائیت در بخش شبهه‌شناسی و مناظره و نیز واحد درسی سمینار مورد توجّه است.
3. بعضی از واحدهایی که به عنوان دروس اصلی در نظر گرفته شده‌اند برای دانش‌پژوهانی است که این دروس را در سطح 3 نگذرانده‌اند و در صورتی که این واحدهای درسی را در سطح 3 گذرانده باشند نیازی به شرکت در این کلاس‌ها نخواهد بود.