دموکراسی چیست؟ آیا دموکراسی با دین و تشیع (امامت و مهدویت) تنافی دارد؟ آیا دوران دموکراسی معنوی[1] و رهایی آدمی فرا رسیده و عقول بشری از وحی و امام معصوم بی‌نیاز است؟ آیامی توان گفت که دموکراسی با اسلام و تشیع سرسازگاری ندارد؟ نوشتار حاضر بر این اساس است که نه تنها دموکراسی (مردم سالاری) با اسلام و تشیع (امامت و مهدویت) سازگار است بلکه از بهترین دموکراسی‌های ...

از ديرباز انسان‌ها به دنبال آرمان‌شهري بودند که با امنيت و آسايش کامل و بدون ترس و تبعيض، به زندگي روزمره و به کسب فضايل و سعادت و کمال بپردازند. افلاطون از جمله فيلسوفاني است که چنين تفکري را در سر مي‌پروراند. اما آيا مدينه فاضله وي تحقق‌پذير بوده است؟ اين تفکر دست‌کم تاکنون تحقق نيافته و افلاطون هم اصرار به تحققش نداشته است. اما جامعه ديني الهي ...

دو دسته حديث به ظاهر متفاوت، در مورد مسئله توبه در عصر ظهور، وجود دارد. پاره‌اي از احاديث، دوران غيبت را عصر فرصت‌ها و ظهور را زمان پايان يافتن فرصت‌ها معرفي کرده‌اند که با آمدنش مجال توبه و بازگشت از گم‌راهان ستانده مي‌شود. اما تعداد ديگري از احاديث، عصر ظهور را دوران رشد و تربيت و زمان جبران ضعف‌هاي بشر می‌دانند. از اين‌رو، در آن زمان باب توبه هم‌چنان ...

یکی از مباحث مهم در باب نبوت خاصه که همیشه مورد توجه علما و اندیشمندان بوده است، بحث خاتمیت است و از آنجا که خاتمیت در تاریخ نبوّت، مسئله منحصر به فردی به شمار می‌آید زیرا به واسطه آن فرایند ارسال رسل که سابقه‌ای به طول حیات بشری دارد، به اتمام رسید، چنین موقعیتی او را نسبت به سایر مباحث نبوت عامه و نیز نبوت خاصه برجسته کرده است به گونه‌ای که از زمان ...

دوران حكومت جهاني حضرت مهدي(عج) دگرگوني هاي فراواني رخ مي دهد كه در واقع يك انقلاب همه جانبه در قلمروحكومت حضرت به وقوع مي پيوندد. از جمله دگرگوني هاي كه در زمان ظهور حضرت اتفاق مي افتد دگرگوني اجتماعي است كه در عرصه روابط اجتماعي، تحول فرهنگي، امنيت اجتماعي، دگرگوني اقتصادي، دگرگوني نهاد آموزشي و پرورشی و تغيير در رفتار اجتماعي مردم و... تبلور مي ...

باور به مهدی4 یکی از اصیل‌ترین باورها نزد شیعیان آن حضرت می‌باشد، بروز و ظهور این باور را در رفتارهای آنان می‌توان به تماشا نشست از جمله آنها حضور عاشقانه مهدی باوران در مسجد مقدس جمکران می‌باشد به ویژه در سه‌شنبه شب‌ها، اما در این بین شاهد رفتارهایی به اسم باور به مهدی4 می‌باشیم که چندان با آموزه‌های مهدویت سازگار نیست. در این نوشته تلاش شده به عمده‌ترین ...

کاروان «مهدویت» راه دراز و پر نشیب و فراز ادوار و ادیان را پشت سر گذاشته و اکنون در عصر یأس و سقوط اخلاق، «مهدویت پژوهی» و «موعودشناسی»، پر از شور و توفنده‌ترین پیش‌تازان و پرچم‌داران است. روزی «کلام»، قافله‌سالار این پژوهش و کاوش بوده، روزگاری «فلسفه» و گاه «تاریخ» و جز آن، راهبری کرده‌اند. این کاروان در منازل بسیاری بار افکنده، اما بیشترین در ...

در این نوشتار به بررسی و مقایسه یکی از مهم‌ترین اندیشه‌های مغرب زمین (مدرنیته) و اندیشه مهدویت پرداخته می‌شود. ازاین‌روی، پس از تبیین مفاهیم مدرنیته و اندیشه مهدویت، به دلیل گستردگی مباحث این دو، برخی از مؤلفه‌های اساسی مدرنیته همانند سنت‌ستیزی، لیبرالیسم و خردگرایی را با آموزه‌های اندیشه مهدویت مقایسه می‌نماییم. نکته جالب توجه آن است که مدرنیته ...

حث از پايان تاريخ و آينده بشريت،‌ از جمله مباحث دغدغه برانگيزي به شمار مي‌رود كه از ديرزمان،‌ توجه انسان‌هاي ژرف‌انديش و آينده‌نگر را به خود معطوف نموده است. اين بحث يعني چگونگي آينده و فرجام تاريخ انسان،‌ هم در ميان امت‌هاي گذشته به گونه‌اي مطرح بوده و در دستور كار انبياي پيشين قرار داشته و هم امروزه به دليل تأثير شگرفش در روند شكل‌گيري حركت تاريخ،...

این تحقیق مفاهیم سیاسی دعای ندبه را بررسی می‌کند؛ دعایی که دکترین امامان برای آگاه کردن یاران و پیروان به شمار مي‌رود و مشکلات و مفاسد جامعه را مي‌شمارد تا با این روش، تمام مشکلات اجتماعی و سیاسی را به مردم و آيندگان اعلام كند. این دعا علاوه بر این‌که سلاحي براي مؤمن است، از منابع نظام سیاسی اسلام به شمار مي‌رود. در این مقاله، بعد سیاسی دعای ندبه در ...

برهان «حافظ شریعت» از براهین ضرورت وجود فعلی امام معصوم است. بنابراین برهان، ثابت می‌شود شریعت خاتم به حافظی معصوم نیاز دارد. از کلمات متکلمان امامیه به دست می‌آید که مراد از شرع و شریعت در این بحث «تکالیف و احکام الهی» است، اگر چه بُعدی ندراد که مجموعه معارف و احکام و تکالیف الهی را نیز در نظر داشته باشند. در معنا و مراد «حفاظت» توسعه داده شده و ...

پرسش از هدف تاریخ، حرکت و مکانیسم آن، مسیر و منازل برجسته حرکت و آینده جوامع از جدی‌ترین پرسش‌های جامعه شناسان و فیلسوفان تاریخ است. در تاریخ فلسفه، بسیاری از اندیشمندان و متفکران در صدد بوده‌اند تا به پرسش‌های بنیادین فلسفه تاریخ پاسخ دهند و نگرش خود را نسبت به این پرسش ها بیان کنند. در این راستا پاره‌ای از اندیشمندان، معتقد به حرکت دوری یا حلزونی ...

دکترین واژه ای است که علوم مختلفی از آن استفاده کرده اند. معانی موجود از تعاریف دکترین شاید منظور و مقصود ما را نرساند. دکترین یعنی نقش وسیع اختیار وفکر و قدرت انسان در مسیر کشف قوانین و علوم و برنامه ریزی کردن و اجراکردن آن قوانین و علوم. واژۀ دکترین با معنای وسیع به مهدیت که مجموعه آموزه هایی است که شامل اعتقادات و اهداف و قوانین گستردۀ جهانی است،...

بشر همواره مشتاق دانستن آینده، سرنوشت و حوادث تلخ و شیرینی بوده که در آينده برايش پيش مي‌آيد. بازار طالع¬بینان و فال‌گیران به دليل همین میل همگانی رونق مي‌گيرد. این آینده¬بینی را به آسمانی و زمینی می¬توان تقسیم کرد؛ چرا که آینده¬بینان یا الهی و آسمانی¬اند و ریشه در وحی دارند، و یا آن كه شیطانی و زمینی‌اند كه از وحی بريده¬اند. بی¬گمان، در میان این ...

كتاب‌هاي فتن و ملاحم از جمله منابع مهم درباره مهدویت به شمار مي‌روند. كتاب الملاحم نوشتۀ احمد بن منادی از محدثان اهل‌سنت، از آن شمار كتاب‌هاست. این مقاله به بررسی و نقد این کتاب مي‌پردازد که در قرن سوم تألیف شده است. از آن‌جا که از منابع مهم ابن‌منادی در اين كتاب، کتابی با عنوان ملحمه دانیال بوده، آن كتاب نيز معرفی و نقد مي‌شود. ملحمه دانیال را از ...

مسئله مهدویت، از جمله مباحثی است که در کلام کلاسیک و سنتی از آن بحث می‌شود. آیا مهدویت با کلام جدید و آموزه‌های آن نیز مرتبط است؟ برای پاسخ به این پرسش، لازم است ابتدا کلام را تعریف نماییم و امکان تقسیم آن به کلام کلاسیک و جدید را بررسی کنیم. به دلیل این‌که تاکنون بحث جامع و مستقلی درباره تعریف علم کلام صورت نگرفته، نویسنده بر آن شد تا نظرگاه‌های استادان ...

پیامبر اعظم، کام امتش را با انتظار گرفت و بدین‌سان شهد فرهنگ انتظار را به آنان چشاند و چشم‌اندازنگری، برنامه محوری و عمل‌گرایی را در پیکر ایشان نهادینه ساخت. آن‌گاه که فرمود: أفضل أعمال أمّتی انتظار الفرج من الله عزّوجلّ؛ برترين اعمال امت من، انتظار گشايش از سوي خداوند عزوجل است. از این‌رو، حرکت کاروان امت براساس چشم‌اندازنگری رقم ‌خورد. امت اسلام،...

فرهنگ وحیانی اسلام و از جمله اندیشه مهدویت هموراه در حوزه‌های انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و... نقش اساسی داشته است و می‌تواند به پرسش‌های مردم هر عصری در این عرصه‌ها پاسخ دهد. یکی از مسائل اساسی در عصر حاضر طرح پرسش‌هایی انسان‌شناسانه است که براساس آن، نحله‌ها و مکتب‌های فکری بسیاری تحقق یافته؛ از این رو می‌توان با بهره بردن از فرهنگ اسلامی، تئوری‌ها ...

ما به تاریخ نیاز داریم، ولی نه به شیوه ای که آدم مهمل فاسد در باغ معرفت بدان نیاز دارد ( نیچه) بحث از تاریخ، انجام و پایان آن و اینکه آیا تاریخ از کجا شروع شده و به کجا ختم می‌شود از مباحث است که در حوزه مباحث " فلسفه تاریخ " جای می‌گیرد زیرا به تعبیر اتکینسون «فلسفه تاریخ علاوه بر تحلیل کاربست مورخان متضمن تلاش برای تمییز دادن یا مشخص ساختن وجود ...

از جمله ذخایر بی‌بدیل روائی که از اهل‌بیت عصمت و طهارت به دست ما رسیده بخش زیارات می‌باشد که حقاً لبریز از معارف ناب می‌باشد. حتی این بخش از معارف که نسبتاً مورد غفلت قرار می‌گیرد محتوای بسیار عمیق و دقیق فردی و اجتماعی، معرفتی و اخلاقی را در خود جای داده است. و قطعاً از مهم‌ترین قله‌های این بخش از معارف که در بخش امام‌شناسی بی‌نظیر است، زیارت جامعه ...