يكي از مهم‌ترين و اصلي‌ترين وظايف مراكز علمي تهيه و تدارك منابع مرجع به منظور پاسخ‌گويي به نيازهاي علمي استفاده‌كنندگان است. هر مركز علمي علاوه بر آن كه خود بايد منابع و مدارك لازم را در زمينه فعاليتش تدارك ببيند، لازم است از ساير منابع موجود نيز آگاهي داشته باشد. براي دست‌يابي به چنين منابعي نياز به ابزار مرجع است و مأخذشناسي‌ها يكي از منابع مهم مرجع ...

خلاصه این که قوانین طبیعی و علمی و سنن تاریخی ـ به جز اندکی ـ به صورت قضایای شرطیه هستند. یعنی مشروط به ارادة انسان هستند؛ پس ارادة انسان عامل اصلی در حرکت تاریخ است نه عامل ثانوی و فرعی. گر چه طبیعت و قوانین طبیعی در حرکت تاریخ نقش دارند ولی آنها به ارادة انسان تأثیر می‌گذارند. این انسان است که بر گُردة طبیعت و قوانین آن می‌نشیند و آنها را مسخّر کرده ...

فصل هفتم: انتظار و مصالح عمومی بشریکی از محورهایی که در این سخنرانی مورد توجه قرار گرفته مسئله انتظار است. آقای دکتر سروش بر این باورند که اعتقاد به مهدویت همه چیز را به آینده حواله داده و از پرداختن به مصالح عامه در شرایط کنونی فاصله می‌گیرد.منظور ایشان از نپرداختن به مصالح عمومی در شرایط کنونی برای این قلم به درستی معلوم نیست. اگر منظور این ...

فصل ششم: ولایت فقیه و مردم‌سالاریهمان‌طور که قبلاً اشاره شد موضوع سخنرانی آقای دکتر عبدالکریم سروش رابطه تشیع و دموکراسی و شاه‌بیت این سخنان نیز ناسازگاری این دو با همدیگر است. وی در این سخنان به بحث و بررسی پیرامون آموزه‌هایی از تشیع که ممکن است مانعی بر سر راه تحقق دموکراسی در شیعه باشد می‌پردازد. یکی از مسائلی که ممکن است ...

یکی از وظایف امام که از مسلّمات مذهب شیعه نیز می‌باشد، حفظ کیان دین است. امام وظیفه دارد تا جایی که برای او مقدور است از پدید آمدن انحراف و کجی در امر دین جلوگیری نماید و در فرهنگ اسلامی حفظ جان که یکی از مسلّمات مذهب اسلام بوده وقتی با حفظ دین هم‌سو و هماهنگ نگردد رعایت مصلحت دین، پیش دانسته و کسی ـ حتی امام معصوم ـ حق ندارد مصلحت خویش را بر مصلحت ...

در دنیای تشیع مفهومی را متولد کرد، مفهوم امام غایب به نام مفهوم غصب، غصبِ حکومت، غصب حق حکومت و حق قدرت، شما می‌دانید که تمام فقهای شیعه معتقد بودند که هر حاکمی در دوران غیبت امام غایب، غاصب است صرف‌نظر از این که عادل باشد یا عادل نباشد. آنچه که بیشتر در باب آن باید اندیشید این است که غاصب است و این به نظر من خیلی مفهوم مهمی است.

فصل هشتم: حق و تکلیف آقای دکتر سروش در بحث رابطه اسلام و دموکراسی با ذکر این نکته که جوهر دموکراسی نوموکراسی و حکومت قانون است و با بر شمردن تمدن اسلامی به عنوان یک تمدن فقیه‌پرور، تکلیف‌گرا و قانون مدار می‌گوید: به گمان من تمدن اسلامی یعنی ذهنیتی که ساکنان این تمدن دارند و مسلمانان دارند به دلیل فقه‌اندیشی و شریعت اندیشی این تمدی،...

یکی از موضوعات مهم مطرح در حوزه نظام سیاسی ـ عقیدتی امامت، نقش مردم در نظام امامت و تبیین قلمروهای آن است. پرداختن به این بحث از این جهت اهمیت و ضرورت دارد که امروزه نوعاً در مکاتب و نظامهای سیاسی، مقوله مردم سالاری و پذیرش عمومی به عنوان مهم ترین شاخص مشروعیت یک نظام سیاسی ـ حکومتی، مورد تأکید می‌باشد. اندیشه مردم سالاری و حاکمیت خواست مردم، ...

چگونه ممکن می‌شود که پس از پیامبر خاتم کسانی درآیند و به اتکاء وحی و شهود سخنانی بگویند که نشانی از آنها در قرآن و سنت نبوی نباشد و در عین حال تعلیم و تشریع ایجاب و تحریمشان در رتبه وحی نبوی بنشیند و عصمت و حجیت سخنان پیامبر را پیدا کند و باز هم در خاتمیت خللی نیفتد؟ پس خاتمیت چه چیزی را نفی و منع می‌کند؛ و به حکم خاتمیت، وجود و وقوع چه امری ناممکن ...

. خاتمیت به معنای تمام شدن تمام شئون و مسئولیت‌های پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) نیست بلکه تنها نبوت تشریعی و ابلاغ رسالت ختم می‌شود. 2. پیامبر علاوه بر تشریع و ابلاغ رسالت وظایف و مسئولیت‌هایی دارد که باید تدوام بخشیده شوند و در غیر این صورت رسالت او به اتمام نخواهد رسید. 3. وجود شخصی به نام امام (کهه منصبی الهی است نه مقامی که شیعیان اعطا ...

فصل اول: خاتمیت و امامتمقدمه و خاستگاه بحث:بعد از اثبات وجود خالق حکیم، ضرورت وجود نبوت و نبی ثابت می‌شود. برای درک احتیاج بشر به هدایت انبیاء باید خلقت انسان و هدف از این خلقت و عوامل رساننده و باز دارنده از آن هدف را شناخت. به قدر ضرورت اشاره‌ای می‌شود:1. انسان موجودی است دارای غرایز مختلف و حیات آدمی از حیات نباتی که ضعیف‌ترین ...

امام، امانت‌دار، حجت و خليفه خداوند، در زمين و ميان بندگان است. تا هنگامي كه زمين جايگاه حكومت انسان استف از حجت خدا، تهي نخواهد ماند. اين سخن را روايات متواتر تأييد مي‌كند. حجت خدا، هويت زمين را «الهي» و آن را منشاء تربيت انساني مي‌سازد و زمينه نزول فرشتگان را فراهم.

در این مقاله، از آن جایی که انسان کامل از دیدگاه عرفا و حکمت صدرایی مورد بررسی قرار گرفته، اشاره‌ای نسبتاً کوتاه به ضرورت بحث از انسان کامل و مقام و عظمت وی سخن به میان آمده. در قسمت دیگری از این پژوهش به جایگاه انسان کامل در هستی اشاره شده که شامل مقامات انسان کامل می‌باشد. در مبحث دیگر، انسان کامل را از دیدگاه چند نفر از عرفای نامی و برجسته از جمله:...

در مباحث کلامی میان علم تجربی و دین روابط گوناگونی چون تعارض، استقلال، گفت‌وگو و وحدت، ترسیم و تصویر گردیده است. در عصر ظهور نیز پیشرفت و تعالی علم، صنعت و تکنولوژی در زمان حضرت مهدی(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) و اصلاح مبادی مؤثر در علم تجربی، حاکی از همان رابطه مذکور بین علم و دین است.

پیش‌گفتارکشور ایران در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود، حوادث تلخ و شیرین بسیاری را شاهد بوده است. سلسله‌های مختلفی همانند مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، صفویان، افشاریان، زندیان، قاجاریه و پهلوی بر این سرزمین کهن و متمدن فرمان‌روایی و حکومت کرده‌اند. بعضی از این سلسله‌ها، با وجود کم‌کاری‌ها و جنایت‌ها و ...

در بررسی زندگانی انبیاء، امامان و بزرگان گاهی شاهد افرادی از خاندان آن بزرگواران هستیم که برخلاف روش و مشی آباء و اجداد خویش عمل نموده و اثرات نامطلوبی از این‌گونه اقدامات خود بر جای گذاشته‌اند. برخی از اینان تا پایان عمر خود از عملکردشان روی برنتافته و تا آخرین لحظه از اقدامات سوء خود دست بر نداشته‌اند و برخی دیگر پس از سال‌ها ...

عادت کردن به خواندن دعای عهد در هر بامداد و توجه به مضامین و «آموزه‌های اجتماعی» آن اگر در جامعه هم‌چون «رسم‌های اجتماعی» بر اثر تکرار فراوان و تثبیت کنش‌های متقابل اجتماعی فراگیر شود، آموزه‌هایش که سراسر درس زندگی سعادت‌مندانه است، تحقق می‌یابد و جامعه مؤمنان بنابر «خودآگاهی» و «عمل‌گرایی» به وظایف خویش آشنا می‌شوند و عمل می‌نمایند. امام صادق(علیه ...

مقدمه عارفان به «تجلی» و «ظهور» (نظام ظاهر و مظهر) معتقدند و با آن «هستی» را تفسیر می‌نماید، اما فیلسوفان به «علت و معلول» باور دارند و با این قانون پدیده‌های هستی را تحلیل می‌کند. نظام علّی و معلولی از ارکان فلسفه به شمار می‌رود و اگر مباحث فلسفی از این رکن تهی گردد، فلسفه فرو می‌...

رجعت از عقايد اختصاصى شيعه است و متكلمان شيعه ضمن تأكيد بر امكان رجعت و وقوع آن در برخى از اقوام پيشين نظير زنده شدن اصحاب كهف پس از گذشت ساليان متمادى، رجعت گروهى از بنى اسرائيل پس از مرگ در كوه طور و... و با استناد به آيه مزبور و روايات اهل بيت عليهم السلام وقوع آن را در آخر الزمان حتمى مى‏دانند، در عين حال معتقدند رجعت جزء اصول عقايد شيعه نيست و ...

 1)دکترین مهدویت دکترین واژه ای است که علوم مختلفی از آن استفاده کرده اند. معانی موجود از تعاریف دکترین شاید منظور و مقصود ما را نرساند. دکترین یعنی نقش وسیع اختیار وفکر و قدرت انسان در مسیر کشف قوانین و علوم و برنامه ریزی کردن و اجراکردن آن قوانین و علوم.واژۀ دکترین با معنای وسیع به مهدیت که مجموعه آموزه هایی است که شامل اعتقادات و اهداف و قوانین ...